Trung Tâm Kiểm Soát Bệnh Tật Nghệ Anhttps://cdcnghean.vn/uploads/text-07.png
Thứ sáu - 29/08/2025 05:06
Bệnh uốn ván là bệnh nhiễm trùng cấp tính nặng, do ngoại độc tố protein mạnh của trực khuẩn Clostridium tetani phát triển tại vết thương trong điều kiện yếm khí. Khi bị nhiễm khuẩn, độc tố protein tetanospasmin được tiết ra và ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể, gây tổn thương não và hệ thần kinh trung ương, dẫn đến cứng cơ và có thể gây tử vong nhanh.
BỆNH UỐN VÁN
Bệnh uốn ván là bệnh nhiễm trùng cấp tính nặng, do ngoại độc tố protein mạnh của trực khuẩn Clostridium tetani phát triển tại vết thương trong điều kiện yếm khí. Khi bị nhiễm khuẩn, độc tố protein tetanospasmin được tiết ra và ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể, gây tổn thương não và hệ thần kinh trung ương, dẫn đến cứng cơ và có thể gây tử vong nhanh. Uốn ván được đặc trưng bởi hiện tượng tăng trương lực cơ, các cơn co cơ cứng với tỷ lệ tử vong của bệnh uốn ván rất cao, dao động từ 25-90%, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh với 95%. Bệnh phân bố rộng khắp tại các tỉnh thành trong cả nước và có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai trong mùa nào trong năm. Tuy nhiên, tỷ lệ mắc bệnh tăng đáng kể ở các vùng nông thôn, đặc biệt là các địa phương vùng sâu vùng xa, tỷ lệ tiêm chủng vắc xin còn thấp. Mặc dù trực khuẩn uốn ván chết ở nhiệt độ 56 độ C, nhưng nha bào của chúng vẫn rất bền, có thể gây ra bệnh uốn ván sau 5 năm sống trong đất. Nha bào uốn ván có thể được tìm thấy trong đất và trên các đồ vật đã bị nhiễm bẩn bởi phân của súc vật hoặc con người. Chúng hiện diện ở mọi nơi trong môi trường tự nhiên và có khả năng gây nhiễm trùng cho tất cả các loại vết thương. Thông thường, nha bào uốn ván xâm nhập vào cơ thể con người thông qua các vết thương sâu đã bị nhiễm bẩn từ đất cát, bụi bẩn, phân người hoặc phân súc vật. Cũng có thể qua các vết rách, vết bỏng, vết thương dập nát hoặc các vết thương nhẹ hoặc thông qua các vết tiêm chích bị nhiễm bẩn. Đôi khi, nha bào uốn ván cũng có thể gây nhiễm trùng sau khi phẫu thuật, nạo thai trong điều kiện không vệ sinh. Hơn nữa, trong trường hợp cơ quan của cơ thể bị hoại tử hoặc có các dị vật xâm nhập vào và bị nhiễm bẩn, cơ thể trở thành môi trường yếm khí cho nha bào uốn ván phát triển. Ngoài ra, nha bào uốn ván xâm nhập qua dây rốn trong quá trình sinh đẻ cũng là một trong những phương thức lây truyền phổ biến của bệnh uốn ván. Điều này thường xảy ra do cắt rốn bằng dụng cụ bẩn hoặc sau khi sinh, rốn của trẻ chưa được vệ sinh sạch sẽ và băng đầu rốn bị cắt không được khử trùng, dẫn đến bị nhiễm nha bào uốn ván. Các triệu chứng uốn ván thường gặp: Sau khi cơ thể bị nhiễm vi khuẩn uốn ván, bệnh không biểu hiện ngay mà sẽ trải qua một thời gian nhất định để ủ bệnh.
Bệnh uốn ván
Các triệu chứng đặc trưng của bệnh bao gồm mỏi cơ hàm, khó nuốt, khó nhai và khó mở miệng. Sau đó, sự co cứng sẽ lan rộng đến các cơ quan khác, gây co cứng cơ mặt gây ra nhiều nếp nhăn trán và hai chân mày co lại; co cứng cơ gáy khiến cổ bị cứng và dần dần nghiêng ngược; co cứng cơ lưng, co cứng cơ bụng có thể dễ dàng nhận biết và co cứng cơ các chi trên làm tay liên tục ở tư thế gập. Ngoài ra, các biểu hiện khác bao gồm sốt cao, đổ mồ hôi rất nhiều và tốc độ nhịp tim tăng lên. co cứng toàn thân, khó thở, hoặc đổi màu da thành tím tái, co bóp cơ vòng gây ra tắc nghẽn tiểu, bí đại tiện. Sự co cứng do bệnh uốn ván gây ra khiến người bệnh cảm thấy đau đớn và làm cho người bệnh khó di chuyển. Những trường hợp nặng hơn, người bệnh có thể bị rối loạn thần kinh thực vật với các triệu chứng bao gồm da xanh tái, sốt cao 39-40 độ hoặc cao hơn, đờm phun ra nhiều, mồ hôi nhễ nhại, tăng hoặc giảm huyết áp một cách đột ngột (sốc huyết áp), các vấn đề về nhịp tim hoặc thậm chí là ngừng tim. Các đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh uốn ván bao gồm: Những người nông dân làm vườn, tiếp xúc nhiều với đất cát; Những người làm việc tại trang trại, các nông trường chăn nuôi gia súc và gia cầm; Những người làm công việc dọn vệ sinh, bao gồm cống rãnh và chuồng trại; Các công nhân xây dựng công trình, thợ xây; Quân đội và thanh niên tham gia xung phong. Các đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh uốn ván nên được ưu tiên tiêm vắc xin phòng uốn ván để đảm bảo tính an toàn trong lao động Biến chứng bệnh uốn ván : Bệnh uốn ván có thể gây ra những biến chứng vô cùng nghiêm trọng như: co thắt hầu họng, thanh quản, làm tắc nghẽn đường thở gây ngạt, ngừng thở, sặc, trào ngược dịch dạ dày vào phổi, gây ứ đọng đờm dãi và suy hô hấp do cơn co thắt kéo dài. Ngoài ra, bệnh còn có thể dẫn đến nhiều biến chứng khác như viêm phế quản, viêm phổi, tắc nghẽn động mạch phổi, nhiễm khuẩn vết mổ khí quản, viêm ở nơi tiêm truyền tĩnh mạch, viêm xoang, nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc huyết. Bệnh còn có thể gây ra rối loạn thăng bằng nước và điện giải, suy thận và nhiều biến chứng khác như: suy dinh dưỡng, cứng khớp, gãy xương, loét vùng tỳ đè, suy giảm tri giác do thiếu oxy kéo dài, và đứt lưỡi do cắn phải răng. Các biện pháp ngăn ngừa bệnh uốn ván Để bảo vệ sức khỏe và tính mạng, việc phòng ngừa uốn ván là vô cùng cần thiết. Uốn ván là một bệnh lý nguy hiểm, dễ nhiễm và có thể đe dọa tính mạng bất cứ lúc nào. Hiện nay, tiêm vắc xin phòng bệnh uốn ván được coi là biện pháp phòng ngừa tốt nhất. Có nhiều loại vắc xin phù hợp cho từng đối tượng, bao gồm cả trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai và người lớn. Vì vậy, mọi đối tượng nên tiêm vắc xin để ngăn ngừa lây nhiễm, mắc bệnh và giảm thiểu tối đa nguy cơ tử vong do bệnh lý nguy hiểm này.
Bốn bước xử lý vết thương, ngăn ngừa uốn ván
Lịch tiêm phòng uốn ván trẻ em: Tiêm 3 mũi cơ bản: Mũi 1 lúc 2 tháng tuổi, mũi 2 cách mũi 1 sau 2 tháng, mũi 3 cách mũi 2 sau 6 tháng. Tiêm nhắc lại mỗi 5 - 10 năm. Đối với phụ nữ mang thai: Tiêm ít nhất 2 mũi, mỗi mũi cách nhau tối thiểu 1 tháng. Nên tiêm trước khi mang thai hoặc trong 3 tháng giữa thai kỳ. Đối với người trưởng thành: Tiêm nhắc lại mỗi 5 -10 năm. Lưu ý: Sau khi tiêm phòng, có thể gặp một số tác dụng phụ nhẹ như: sưng tấy, đau nhức tại chỗ tiêm, sốt nhẹ. Những triệu chứng này thường tự khỏi sau vài ngày. Nên tham khảo kỹ ý kiến bác sĩ trước khi tiêm nếu có bệnh lý nền. Bệnh uốn ván nguy hiểm, gây tử vong với tỷ lệ cao, nhất là đối với trẻ em. Nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh bằng cách tiêm chủng vắc xin phòng bệnh uốn ván. Các bậc phụ huynh, nhất là những gia đình có trẻ nhỏ, bà mẹ mang thai cần lưu ý lịch tiêm phòng uốn ván để ngăn ngừa và phòng bệnh hiệu quả.
