Bệnh cúm mùa và các biện pháp dự phòng

       Cúm mùa là bệnh truyền nhiễm cấp tính thường gặp, khởi phát đột ngột với các triệu chứng như sốt, đau đầu, đau cơ, mệt mỏi, sổ mũi, đau họng và ho. Tác nhân gây bệnh là các chủng vi rút cúm A(H1N1), cúm A(H3N2) và cúm B, cúm C, cúm D. Đây là những chủng lưu hành phổ biến trên toàn cầu và tại Việt Nam. Bệnh có khả năng lây lan nhanh qua đường hô hấp, đặc biệt khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc gần trong môi trường đông người.

       Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 5–10% người lớn và 20–30% trẻ em mắc cúm mùa. Trong số đó, 3–5 triệu trường hợp có diễn biến nặng và từ 290.000 đến 650.000 người tử vong (ước tính toàn cầu). Tại Việt Nam, trong khoảng 10 năm gần đây, mỗi năm hệ thống giám sát ghi nhận từ 1 đến 1,8 triệu trường hợp mắc hội chứng cúm, chủ yếu gây ra bởi các chủng cúm A(H1N1), A(H3N2) và cúm B. Số ca mắc thường tăng cao vào mùa đông và mùa xuân, thời điểm thuận lợi cho vi rút cúm phát triển. Bệnh cúm mùa có thể chuyển biến nặng và gây ra nhiều hậu quả đáng tiếc, nguy hiểm tới sức khỏe cũng như tính mạng nếu không được điều trị hoặc điều trị quá muộn. Cúm mùa không được điều trị có thể gây ra các biến chứng như viêm phổi, suy hô hấp, suy giảm hệ miễn dịch, viêm não và thậm chí tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

       Nhằm theo dõi sự lưu hành và biến đổi của các chủng vi rút cúm, Bộ Y tế đã duy trì hệ thống giám sát cúm trọng điểm quốc gia và giám sát viêm đường hô hấp cấp tính nặng. Các cơ sở xét nghiệm như: Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh hiện đều có khả năng xét nghiệm, phát hiện các chủng cúm lưu hành trong cđồng.

Người mắc bệnh cúm mùa thường có các triệu chứng điển hình như sau:

• Sốt cao, thường trên 38°C, có thể kèm theo gai rét hoặc rét run.
• Đau đầu, đau mỏi cơ, toàn thân, mệt mỏi, chán ăn.
• Ho khan hoặc ho có đờm, đau họng, sổ mũi, nghẹt mũi.
• Trường hợp nặng có thể gây viêm phổi – phế quản dẫn đến suy hô hấp; tổn thương và suy đa tạng, tử vong nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Đối tượng nguy cơ cao dễ bị biến chứng

• Trẻ em dưới 5 tuổi, người trên 65 tuổi.
• Người mắc bệnh mạn tính (tim, phổi, thận, tiểu đường, suy giảm miễn dịch).
• Phụ nữ mang thai.

          Để chủ động phòng chống cúm mùa, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Nghệ An khuyến cáo người dân thực hiện tốt các biện pháp:

• Tiêm vắc-xin cúm mùa hàng năm: Đây là biện pháp phòng bệnh hiệu quả và quan trọng nhất. Vắc-xin giúp cơ thể tạo kháng thể bảo vệ, giảm nguy cơ mắc bệnh và biến chứng nặng. Thời điểm tiêm tốt nhất thường vào khoảng tháng 9 - tháng 10 hàng năm, trước khi mùa dịch cao điểm bắt đầu.

• Tăng cường hệ miễn dịch: Đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ, cân đối, uống đủ nước, ngủ đủ giấc và rèn luyện thể lực thường xuyên để nâng cao sức đề kháng của cơ thể.
• Vệ sinh môi trường: Thường xuyên vệ sinh, khử trùng các bề mặt, đồ vật thường xuyên tiếp xúc tại nhà, nơi làm việc và khu vực công cộng.
• Giữ ấm cơ thể: Đặc biệt chú ý giữ ấm cơ thể khi thời tiết chuyển lạnh. 

• Vệ sinh hô hấp: Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, tốt nhất bằng khăn vải, khăn giấy dùng một lần hoặc khuỷu tay áo để giảm phát tán dịch tiết đường hô hấp. Vứt bỏ khăn giấy ngay sau khi sử dụng.
• Rửa tay thường xuyên: Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch, hoặc sử dụng dung dịch sát khuẩn tay nhanh, đặc biệt sau khi ho, hắt hơi hoặc khi tiếp xúc với các bề mặt công cộng.
• Tránh chạm tay vào mặt: Hạn chế chạm tay vào mắt, mũi, miệng để ngăn virus xâm nhập vào cơ thể.
• Tránh tiếp xúc gần với người bệnh: Hạn chế tiếp xúc với người có triệu chứng cúm hoặc các bệnh đường hô hấp. Nếu bị bệnh, nên ở nhà, đeo khẩu trang và hạn chế đến nơi đông người để tránh lây lan.
• Đeo khẩu trang: Đeo khẩu trang khi phải tiếp xúc với người bệnh hoặc khi ở nơi đông người.

KHOA PHÒNG CHỐNG BỆNH TRUYỀN NHIỄM