Chikungunya và sốt xuất huyết đều là bệnh truyền nhiễm do muỗi Aedes aegypti truyền, có nhiều triệu chứng giống nhau khiến người dân dễ nhầm lẫn. Tuy nhiên, hai bệnh này có những khác biệt quan trọng cần lưu ý:
1. Thời gian ủ bệnh và toàn phát
Chikungunya: Ủ bệnh 1–12 ngày, giai đoạn toàn phát kéo dài 1–2 tuần. Đặc biệt, đau khớp có thể kéo dài lâu sau khi hết bệnh.
Sốt xuất huyết: Ủ bệnh 3–7 ngày, toàn phát khoảng 4–7 ngày.
2. Triệu chứng khởi phát
Chikungunya: Sốt, đau khớp, đau cơ, nhức đầu, viêm kết mạc, sợ ánh sáng, phát ban.
Sốt xuất huyết: Sốt, đau khớp, phát ban, nhức đầu.
3. Đau khớp và đau cơ
Chikungunya: Viêm đa khớp đối xứng, nhất là ở các khớp nhỏ (bàn tay, bàn chân), kèm sưng đau, thường nặng hơn vào buổi sáng.
Sốt xuất huyết: Đau cơ mạnh ở lưng dưới, cánh tay, chân; đau khớp chủ yếu ở đầu gối, vai.
4. Phát ban
Chikungunya: Thường đỏ bừng mặt và thân, phát ban ở 50% trường hợp, có thể lan ra tay, chân, lòng bàn tay, bàn chân, kèm ngứa.
Sốt xuất huyết: Phát ban thường tập trung ở tay, chân và mặt.
5. Xét nghiệm máu
Chikungunya: Ít gây giảm tiểu cầu, không gây cô đặc máu.
Sốt xuất huyết: Thường giảm tiểu cầu nghiêm trọng, có thể gây cô đặc máu.
6. Biến chứng
Chikungunya: 5–10% trường hợp có thể bị viêm khớp mạn tính; hiếm khi biến chứng thần kinh. Tỷ lệ tử vong < 1% (khoảng 1/1.000 ca).
Sốt xuất huyết: Có thể gây sốc, suy hô hấp, xuất huyết, suy đa tạng. Tỷ lệ tử vong ở thể nặng từ 1% đến 20%.
Biện pháp phòng bệnh Chikungunya và sốt xuất huyết (khuyến cáo của WHO)
Loại bỏ nơi sinh sản của muỗi: chai lọ, vỏ lốp, chậu cây, chum vại, dụng cụ chứa nước đọng.
Diệt muỗi, diệt lăng quăng/bọ gậy: thả cá vào bể chứa nước, vệ sinh dụng cụ chứa nước, đậy kín bể chứa.
Tránh muỗi đốt: ngủ màn cả ban ngày, sử dụng tinh dầu tự nhiên (tràm, sả, khuynh diệp) hoặc các sản phẩm chống muỗi an toàn, đặc biệt với trẻ em.
Người dân cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng bệnh, bảo vệ bản thân, gia đình và cộng đồng.
Hãy chia sẻ thông tin này để cùng nhau phòng chống dịch bệnh do muỗi truyền!
Khoa TTGDSK (Theo Sức khỏe và Đời sống)
