Chung tay phòng chống dịch bệnh do côn trùng

Côn trùng là một phần không thể thiếu trong hệ sinh thái tự nhiên, tuy nhiên, có một số loài côn trùng lại là mối đe dọa trực tiếp đến sức khỏe con người. Những loài như muỗi, ruồi, bọ chét, ve, rệp…là tác nhân truyền nhiều loại dịch bệnh nguy hiểm như: sốt xuất huyết, sốt rét, Zika, viêm não Nhật Bản… Các bệnh này có thể gây ra biến chứng nghiêm trọng, thậm chí tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Việt Nam là quốc gia có khí hậu nhiệt đới gió mùa, điều kiện thời tiết thuận lợi để các loài côn trùng truyền bệnh phát triển mạnh, nhất là vào mùa mưa. Sự thay đổi khí hậu, đô thị hóa không kiểm soát và việc thiếu ý thức trong vệ sinh môi trường càng làm tăng nguy cơ bùng phát dịch bệnh.

Những bệnh nguy hiểm do côn trùng truyền nhiễm phổ biến tại Việt Nam

– Sốt xuất huyết: do muỗi vằn (Aedes) truyền virus Dengue. Bệnh có biểu hiện sốt cao, đau đầu, đau mỏi người, nổi ban xuất huyết. Trẻ em và người lớn đều có thể mắc bệnh. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể gây chảy máu nội tạng, sốc, thậm chí tử vong.

– Sốt rét: do muỗi Anopheles truyền ký sinh trùng Plasmodium. Bệnh có biểu hiện sốt theo cơn, rét run, đổ mồ hôi nhiều, thiếu máu. Vùng rừng núi và vùng sâu là nơi có nguy cơ cao. Nghệ An đã loại trừ thành công bệnh sốt rét từ năm 2021.

– Viêm não Nhật Bản: lây truyền qua muỗi Culex, thường gặp ở trẻ em dưới 15 tuổi. Bệnh có triệu chứng sốt cao, đau đầu, buồn nôn, nặng có thể gây co giật, hôn mê và để lại di chứng thần kinh nặng nề.

Các biện pháp phòng chống côn trùng truyền bệnh

Để chủ động phòng chống các dịch bệnh nguy hiểm do côn trùng gây ra, mỗi người dân, gia đình và cộng đồng cần thực hiện nghiêm túc các biện pháp sau:

– Diệt muỗi, diệt lăng quăng/bọ gậy: Thường xuyên kiểm tra và loại bỏ các vật dụng đọng nước như: chai lọ, vỏ lon, chậu cây, lốp xe cũ, thùng xốp…Thả cá ăn lăng quăng vào bể nước, chum, vại; Đậy kín các dụng cụ chứa nước sinh hoạt;Thường xuyên thay nước bình hoa, chậu cảnh (ít nhất 1–2 lần/tuần); Vệ sinh môi trường xung quanh nhà ở sạch sẽ, dọn dẹp nhà cửa gọn gàng.

– Phòng chống muỗi đốt và các côn trùng khác: Mặc quần áo dài tay, đặc biệt khi đi vào vùng rừng núi hoặc nơi có nguy cơ cao; Ngủ màn kể cả ban ngày; Dùng kem chống muỗi, nhang muỗi, vợt điện… để xua đuổi muỗi; Lắp lưới chống muỗi tại cửa sổ, cửa ra vào nếu điều kiện cho phép.

– Tiêm vắc xin đầy đủ: Hiện nay, bệnh Viêm não Nhật Bản, sốt xuất huyết đã có vắc xin phòng bệnh.

– Chủ động khai báo và phối hợp với ngành Y tế

Khi có biểu hiện nghi ngờ mắc bệnh cần đến cơ sở y tế để khám và điều trị kịp thời.Hợp tác với lực lượng y tế khi có chiến dịch phun hóa chất diệt muỗi, diệt côn trùng tại cộng đồng.

Phòng chống dịch bệnh do côn trùng truyền nhiễm không phải là trách nhiệm của riêng ngành y tế, mà là nhiệm vụ của toàn xã hội. Nhằm hưởng ứng ngày các nước ASEAN phòng chống sốt xuất huyết 15/06, mỗi người dân cần nâng cao ý thức, tích cực tham gia các phong trào“diệt lăng quăng, phòng chống sốt xuất huyết” thường xuyên. Hành động vì sức khỏe của bản thân, gia đình và cộng đồng.
“Không có lăng quăng, không có muỗi – Không có muỗi, không có sốt xuất huyết.”

Khoa Truyền thông GDSK