Methadone giúp tìm lại giá trị cuộc sống cho bệnh nhân

Những hiểu lầm về chương trình Methadone.
Khi chương trình điều trị Methadone mới được triển khai, có rất nhiều người hiểu lầm về chương trình này. Có người hiểu là uống methadone trong thời gian dài sẽ gây nghiện hoặc lệ thuộc vào thuốc, nhưng thực tế methadone là một chất chủ vận opioid, có tác dụng kéo dài, giúp người nghiện kiểm soát các triệu chứng cai và giảm cảm giác thèm thuốc. Thực tế, methadone là một loại thuốc được sử dụng để điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện, giúp người nghiện giảm cảm giác thèm ma túy và các triệu chứng cai. Mục tiêu của điều trị bằng methadone là giúp người nghiện không còn bị lệ thuộc và dần từ bỏ được ma túy.
Nhiều người nhầm lẫn methadone với thuốc cai nghiện, nhưng thực chất methadone là thuốc điều trị thay thế, giúp người nghiện các chất dạng thuốc phiện giảm dần sự phụ thuộc vào ma túy và các chất gây nghiện khác. 
Hiểu lầm về tác dụng phụ nguy hiểm và chi phí cao. Với bất cứ loại thuốc nào đưa vào cơ thể đều có thể nhận được các tác dụng phụ và methadone cũng vậy. Methadone có thể gây ra một số tác dụng phụ như táo bón, khô miệng, toát mồ hôi…. Thường các biểu hiện này sẽ dần mất đi sau 2-3 tháng điều trị. Hiện nay, người nghiện uống Methadone chỉ phải đóng 10.000đ/ngày, tương đương 300.000đ/tháng.
Hiệu  quả triển khai chương trình điều trị Methadone
Tại Nghệ An, công tác điều trị bằng thuốc Methadone cho người nghiện ma túy được triển khai từ năm 2012. Đến 30/6/2025, toàn tỉnh có 12 cơ sở điều trị Methadone bao gồm: Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Nghệ An; Trung tâm y tế Quế Phong, Qùy Châu, Tương Dương, Thanh Chương, Con Cuông, Đô Lương, Kỳ Sơn, Qùy Hợp, Diễn Châu, Thái Hòa và Trung tâm cai nghiện ma tuý tự nguyện tỉnh (nay chuyển giao cho Ngành công an quản lý); 17 điểm cấp phát thuốc Methadone tại các đơn vị gồm: TYT Châu Bình,  Châu Phong, Châu Tiến - Quỳ Châu, TYT Chiêu Lưu, Mỹ Lý - Kỳ Sơn, TYT Yên Hoà, Tam Quang - Tương Dương, TYT Bình Chuẩn - Con Cuông, TYT Đồng Văn, Châu Thôn - Quế Phong, Trung tâm Y tế Nam Đàn, Hưng Nguyên, Hoàng Mai, Yên Thành, Quỳnh Lưu, Anh Sơn và Tân Kỳ; 
Sau hơn 13 năm triển khai, các cơ sở điều trị đã tiếp nhận và duy trì điều trị thường xuyên cho những bệnh nhân là những đối tượng nghiện ma túy. Tính đến nay, luỹ tích có 5351 bệnh nhân đăng ký với 5045 bệnh nhân được điều trị bằng thuốc Methadone và hiện tại đang điều trị cho 992 bệnh nhân. Trong quá trình điều trị, hầu hết người nghiện nằm trong chương trình điều trị đều chấp hành tốt quy định giờ uống thuốc cũng như các tư vấn, khuyến cáo của cán bộ y, bác sỹ để bảo vệ sức khỏe. Kết quả đáng mừng là không chỉ giảm tần suất và ngừng sử dụng ma túy, bệnh nhân còn được cải thiện rõ nét về mặt tinh thần, tâm trí ổn định để kiên trì điều trị. Kết quả này mở ra hướng đi mới trong công tác phòng, chống ma túy và lây nhiễm HIV/AIDS, góp phần giảm gánh nặng kinh tế cho các gia đình có người nghiện và ổn định trật tự xã hội.
Qua theo dõi đánh giá về tình hình sử dụng ma tuý của bệnh nhân: Tần suất sử dụng chất dạng thuốc phiện giảm rõ rệt sau điều trị 3 tuần, khi chưa điều trị dùng 1-3 lần/ngày, khi tham gia điều trị chỉ còn 2 - 3 lần/tháng trong giai đoạn dò liều.
Kết quả xét nghiệm nước tiểu tìm chất dạng thuốc phiện trong tháng 5 năm 2025 tại cơ sở điều trị Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho thấy: Tỷ lệ bệnh nhân có kết quả xét nghiệm nước tiểu dương tính với chất dạng thuốc phiện là 1,2%. Hành vi vi phạm pháp luật của bệnh nhân chủ yếu là do buôn bán và tàng trữ, sử dụng trái phép chất ma tuý. Theo điều tra nghiên cứu, tỷ lệ bệnh nhân có các hành vi vi phạm pháp luật đã giảm từ 47,5% xuống chỉ còn 4,1% sau 36 tháng điều trị. Giảm tỷ lệ sử dụng Heroin bằng đường tiêm chích từ 94,4% khi bắt đầu điều trị, xuống còn 0,3% sau 18 tháng điều trị, 0% sau 36 tháng điều trị. Giảm tỷ lệ sử dụng chung BKT trong tiêm chích ma túy từ 27,8 % xuống còn 0% sau 12 tháng điều trị.
Tái sinh nhờ Methadone.
Hiệu quả của điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc methadone đã được chứng minh: Giảm hành vi nguy cơ lây nhiễm HIV và tỷ lệ lây nhiễm HIV; giảm sử dụng ma túy bất hợp pháp cả về tần suất và số lượng, từ đó giảm nguy cơ quá liều do sử dụng ma túy bất hợp pháp; giảm hành vi vi phạm pháp luật trong nhóm bệnh nhân tham gia điều trị và chương trình đem lại hiệu quả kinh tế rõ rệt cho cá nhân, gia đình bệnh nhân và xã hội.
Anh TH chia sẻ: Trước kia, do bị lôi kéo anh đã lao vào con đường nghiện ngập. Ma túy không chỉ làm tan nát gia đình anh, khiến cho cha, mẹ anh không chịu đựng nổi, sức khỏe của anh cũng sa sút. Từ một người khỏe mạnh, anh chỉ còn lại một người da bọc xương. Những cơn vật lộn vì ma túy cũng khiến anh bị đuổi việc. Có những lúc anh thấy cuộc sống không còn giá trị gì nữa, càng buồn chán, anh càn chìm trong nghiện ngập. Với anh cuộc sông như không còn tồn tại Mất công việc, không có tiền để mua thuốc cho thỏa mãn cơn nghiện, anh TH. đã từng phải xoay sở đủ cách kể cả đi trộm cắp để có tiền mua thuốc chích. Thế rồi, ánh sáng đến với anh khi một người bạn của anh đã tư vấn anh nên tham gia chương trình điều trị Methadone. Ban đầu anh còn nửa nghi nửa ngờ không tham gia, nhưng tận mắt thấy sự thay đổi từ người bạn, anh đã đến cơ sở điều trị Methadone của Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS trước đây để được thăm khám, tư vấn điều trị thuốc Methadone. (nay anh vẫn đang tiếp tục điều trị tại cơ sở  điều trị Methadone của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật). Đến nay anh đã tham gia điều trị được hơn 5 năm, sức khỏe của anh đã được cải thiện rõ rệt, anh tìm được công việc, cuộc sống ổn định trở lại. 
Anh TH chia sẽ thêm: "Tôi thấy mình đã tìm lại được giá trị của cuộc sống, không còn chìm đắm trong những ngày tối tăm. Và điều khiến tôi thấy hạnh phúc nhất là tìm lại được sức khỏe và niềm tin vào cuộc sống”.
Còn anh S thì tâm sự: “Cách đây hơn 10 năm do ăn chơi đua đòi cùng bạn bè, không làm chủ được bản thân, nên đã sa ngã vào con đường nghiện chích ma túy. Sau những ngày chìm đắm trong làn khói trắng, gia đình, nhà cửa tan nát…Cuối cùng em cũng thức tỉnh, với sự giúp đỡ của người thân và cán bộ y tế em quyết tâm và ý chí tìm đến cơ sở điều trị Methadone, với mong muốn đoạn tuyệt với ma túy, để làm lại cuộc đời. Đến nay, em đã điều trị Methadone được 9 năm, em cảm thấy mình đã trở thành con người hoàn toàn khác. Giờ đây sức khỏe và tinh thần của em tốt hơn nhiều, em không còn cảm giác thèm ma túy nữa. Điều em hối hận nhất là đã hoang phí tuổi trẻ của mình vào ma túy. Bây giờ không còn cảnh ăn trộm, ăn cắp, cầm đồ để mua hàng trắng nữa. Nghĩ lại ngày xưa em cảm thấy tội  lỗi và ân hận vô cùng”.
Có thể nói, chương trình điều trị methadone là một giải pháp hiệu quả và nhân văn trong việc giúp người nghiện các chất dạng thuốc phiện cai nghiện và tái hòa nhập cộng đồng, đồng thời góp phần giảm thiểu tác hại của ma túy đối với cá nhân, gia đình và xã hội. 

                                                                                                                                                                             TT