ĐIẾC NGHỀ NGHIỆP DO TIẾNG ỒN VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG TRÁNH
Điếc nghề nghiệp là tình trạng chấn thương âm thanh ở tai, do tiếng ồn ở môi trường lao động đạt đến mức gây hại, tác động trong một thời gian dài gây nên những tổn thương không hồi phục những tế bào thần kinh ở tai trong. Bệnh không có khả năng hồi phục nhưng có thể dự phòng được bằng các biện pháp đơn giản.
Những người làm việc ở các nhà máy, công trường, xí nghiệp, cơ sở sản xuất có tiếng ồn lớn đều có thể bị điếc nghề nghiệp. Từ lâu điếc nghề nghiệp được công nhận là một bệnh nghề nghiệp (bệnh do nghề nghiệp gây ra và được hưởng đền bù, trợ cấp khi mắc bệnh)
Triệu chứng
Bệnh kéo dài, âm ỉ hàng năm, người bệnh thường không tự biết vì chỉ có một triệu chứng là nghe kém. Bệnh thường diễn biến làm 3 giai đoạn với thời gian khác biệt nhau tùy theo từng người.
Giai đoạn thích ứng
Những ngày đầu lao động ở nơi có tiếng ồn lớn, người bệnh cảm thấy mệt mỏi, khó chịu, tai ù, tức như đút nút lỗ tai: inh tai, nghe kém sau hay cuối giờ lao động, nếu được theo dõi qua đo thính lực thấy lúc đầu chỉ có thiếu hụt ở tần số 4096Hz, có thể tới 40 – 50dB ở cả hai tai. Sau vài ba tuần, các triệu chứng trên giảm và hết hẳn, người bệnh tưởng như đã thích ứng được với tiếng ồn nhưng thực ra còn lại nghe kém ở tần số cao.
Giai đoạn tiềm tàng
Triệu chứng duy nhất gặp ở người bệnh chính là nghe kém.
- Nghe kém ngày càng tăng, cả hai tai, lan dần tới các tần số cao, các tần số sinh hoạt chưa hoặc chưa giảm sút không đáng kể nên người bệnh thường không để ý tới. Nếu có lưu ý thấy nghe kém với tiếng cao, nghe tiếng nói thầm giảm hơn nghe tiếng nói thường.
- Nghe kém ngày càng tiến triển nhưng từ từ, kéo dài hàng ngày, hàng năm tùy theo từng người.
Giai đoạn rõ rệt
Khi nghe ở các tần số sinh hoạt cũng bị giảm sút, người bệnh tự ý thức được bị nghe kém do ảnh hưởng đến giao tiếp ngôn ngữ. Nghe kém thể tiếp âm, luôn đối xứng hai tai, ngày càng tăng, đưa tới suy giảm ở tất cả các tần số trở thành điếc rõ rệt và có thể đưa tới điếc nặng, điệc đặc cả hai tai.
Thời gian và mức độ tiến triển khác biệt nhau tùy theo từng người.
Đo thính lực thất xuất hiện lần lượt các dạng:
- Nghe kém tiếp âm thể loa đạo đáy, đối xứng hai tai, thường có hiện tượng hồi thính.
- Nghe kém tiếp âm toàn loa đạo.
Chẩn đoán
- Trước hết cần xác định đối tượng có làm việc ở nơi có tiếng ồn cường độ với cường độ >85dB, thời gian lâu quá 3 tháng liên tụ với mỗi ngày tối thiệu 6 giờ. Chỉ những người làm việc trong điều kiện như vậy mới mắc điếc nghề nghiệp.
- Đo thính lực sơ bộ để phát hiện có nghe kém rõ rệt ở tần số cao, đối xứng hai tai.
- Đo thính lực hoàn chỉnh để xác định có nghe kém tiếp âm, đối xứng hai tai, thể loa đạo đáy hay toàn loa đạo.
Điều trị bệnh điếc nghề nghiệp
Trong trường hợp người lao động được chẩn đoán là điếc do nghề nghiệp thì cách điều trị tốt nhất nhằm giúp người bệnh có thể trao đổi, nói chuyện với mọi người xung quanh là sử dụng máy trợ thính hoặc cấy điện cực ốc tai.
Tuy nhiên, việc sử dụng máy trợ thính người bệnh cũng cần hết sức lưu ý điều chỉnh tần số phù hợp với tình trạng điếc. Người bệnh không nên tự ý đi mua máy trợ thính mà chưa có kiểm tra tình trạng tai hay sự tư vấn của bác sĩ.
Phòng tránh bệnh điếc nghề nghiệp
Bệnh điếc nghề nghiệp nếu không kịp thời phòng tránh sẽ để lại biến chứng là điếc vĩnh viễn, không có khả năng phục hồi. Vì vậy, những người lao động làm việc trong các nhà máy, xí nghiệp… có tiếng ồn lớn có thể tự bảo vệ sức nghe của tai bằng cách:
- Sử dụng dụng cụ phòng hộ: loa che tai, nón che tai, nút bịt tai… Những dụng cụ này sẽ làm giảm từ 20 - 15dB nên sẽ đưa cường độ âm thanh gây hại cho tai giảm uống. Bạn nên lựa chọn những dụng cụ vừa khít với cấu trúc của tai bạn mà không gây khó chịu hay kích ứng, không làm ảnh hưởng đến quá trình lao động.
- Không nên làm việc ở nơi có tiềng ồn lớn liên tục trong 8 tiếng, cần có thời gian ngắn nghỉ ngơi để phục hồi thính lực.
- Khi phát hiện có dấu hiệu ù tai, nghe kém… người bệnh cần tìm đến các chuyên khoa để khám và điều trị kịp thời.
Đối với người quản lý nên sắp xếp thời gian cho người lao động nghỉ ngơi yên tĩnh trong những giờ nghỉ giữa ca hoặc nghe nhạc với cường độ nhẹ. Đồng thời, sử dụng những thiết bị máy móc có tiếng ồn không quá lớn, giúp môi trường làm việc của công nhân được yên tĩnh và an toàn hơn.
KHOA BỆNH NGHỀ NGHIỆP
Trần Quỳnh (Theo Bộ Y tế)
